Timeless

Η Τζάνις Λυν Τζόπλιν γεννηθηκε στις 19 Ιανουαρίου 1943 στο Τεξας αποκαλούμενη "Μαργαριτάρι", ήταν Αμερικανίδα τραγουδίστρια και τραγουδοποιός της ροκ μουσικής, της μπλουζ και μία από τις πιο επιτυχημένες και ευρέως γνωστές γυναίκες ροκ σταρ της εποχής της. Ήλθε στο προσκήνιο στα τέλη της δεκαετίας του 1960, αρχικά ως τραγουδίστρια των Big Brother and the Holding Company  και αργότερα με σόλο καριέρα, με συγκροτήματα όπως οι Kozmic Blues Band και οι Full Tilt Boogie Band .Κυκλοφόρησε μόλις τέσσερα στούντιο άλμπουμ (εκ των οποίων ένα μετά θάνατον). Θεωρείται η καλύτερη, ίσως ερμηνεύτρια του μπλουζ και μία από τις μεγαλύτερες τραγουδίστριες της ροκ μουσικής. Το περιοδικό TIME, τής έδωσε τον τίτλο της "πιθανότατα ισχυρότερης τραγουδίστριας που είχε να επιδείξει το κίνημα των λευκών της ροκ μουσικής" . To 1995 τιμήθηκε με την είσοδό της στο Rock and Roll Hall of Fame, ενώ το 2005 κέρδισε το βραβείο Γκράμμυ Lifetime Achievement Award. Το περιοδικό Rolling Stone την κατέταξε στην 46η θέση στη λίστα του με τους σπουδαιότερους καλλιτέχνες όλων των εποχών το 2004 και στην 28η με τους καλύτερους τραγουδιστές όλων των εποχών το 2008. Κατάφερε να "σπάσει" την ανδροκρατούμενη ροκ μουσική σκηνή, με αποτέλεσμα να ανοίξει το δρόμο και σε άλλες τραγουδίστριες.  Οι δικοί της θεωρούσαν πως χρειαζόταν περισσότερη προσοχή από τα άλλα 2 αδερφια, με τη μητέρα της να δηλώνει: "Ήταν δυσαρεστημένη και ανικανοποίητη, όταν δεν εκλάμβανε αρκετή προσοχή. Δεν τής αρκούσε μία απλή, φιλική σχέση".

Η χρήση ναρκωτικών από την ίδια, αυξήθηκε κατακόρυφα, κάνοντας περιστασιακά χρήση ηρωίνης. Επίσης, χρησιμοποιούσε και άλλα φάρμακα, ενώ έπινε πολύ καθ' όλη τη διάρκεια της ενήλικης ζωής της. Την άνοιξη του 1965, οι φίλοι της βλέποντας τις συνέπειες της αμφεταμίνης στο σώμα της την έπεισαν να επιστρέψει άμεσα στη γενέτειρά της. Στο Πορτ Άρθουρ άλλαξε τον τρόπο ζωής της. Έκανε την αρχή σταματώντας τη χρήση ναρκωτικών και την κατανάλωση αλκοόλ, και έκανε εγγραφή στο Πανεπιστήμιο Λάμαρ του Μπόουμοντ στο τμήμα κοινωνιολογίας. Το μπλουζ φωνητικό ύφος της Τζόπλιν προσέλκυσε το ροκ συγκρότημα Big Brother and the Holding Company, μια μπάντα που είχε αποκτήσει φήμη μεταξύ των χίπις. Ο Τσετ Χελμς, που τήν είχε γνωρίσει στο Τέξας, την προέτρεψε να ενταχθεί στο συγκρότημα, κάτι που πραγματοποιήθηκε τελικά, στις 4 Ιουνίου του 1966. Έτσι, η Τζόπλιν, όπως σχεδόν και όλα τα άλλα μέλη της μπάντας, ξανάρχισε το ποτό και τη χρήση ναρκωτικών.Μία από τις πρώτες μεγάλες παραστάσεις της έγινε το 1967. Με τη δημοτικότητα της τραγουδίστριας να ανεβαίνει, η μπάντα άρχισε σιγά-σιγά να γίνεται γνωστή ως Janis Joplin and Big Brother and the Holding Company, κάτι που ενόχλησε πολύ τα υπόλοιπα μέλη του συγκροτήματος. Η πλειοψηφία του κοινού, πάντως, είχε την πεποίθηση ότι είχε έλθει η ώρα, η δημοφιλής τραγουδίστρια να παρατήσει τους Big Brother, καθώς θεωρούνταν "λίγοι" πια για εκείνη. Μετά το χωρισμό από τους Big Brother,το 1968 σχημάτισε ένα νέο συγκρότημα, που θα τη στήριζε στις εμφανίσεις της, τους Kozmic Blues Band. Από τις αρχές του 1969, η Τζόπλιν χρησιμοποιούσε ηρωίνη αξίας 200$ την ημέρα, παρά τις προσπάθειες που γίνονταν για να παραμείνει μακριά από τα ναρκωτικά. Όσο η μπάντα ηχογραφούσε ο παραγωγός τους  δήλωσε -μετά το θάνατο της Τζόπλιν- πως τη φιλοξενούσε στο σπίτι του, τον Ιούνιο του 1969, έτσι ώστε να την κρατήσει μακριά από τη χρήση ναρκωτικών και άλλων ουσιών.  

Την Κυριακή της 4ης Οκτωβρίου του 1970, η Τζόπλιν καθυστερούσε να εμφανισθεί στα στούντιο της Sunset Sound Recorders, κάτι που έκανε τον παραγωγό να ανησυχήσει, ώστε ξεκίνησε την αναζήτησή της πηγαίνοντας στο ξενοδοχείο της. Είδε στο πάρκινγκ τo αυτοκίνητο της Τζόπλιν . Μπαίνοντας στο δωμάτιό της, τη βρήκε νεκρή, δίπλα στο κρεβάτι της. Η επίσημη αιτία θανάτου της, ήταν η υπερβολική δόση ηρωίνης, ενδεχομένως σε συνδυασμό με τις παρενέργειες του αλκοόλ. Το σώμα της Τζόπλιν αποτεφρώθηκε στο  Λος Άντζελες. Οι στάχτες της σκορπίστηκαν από ένα αεροπλάνο στον Ειρηνικό Ωκεανό και στο Στίνσον Μπιτς. Η μόνη τελετή που πραγματοποιήθηκε έγινε στο Πιρς Μπράδερς και παρακολουθήθηκε από τους γονείς της και τη θεία της μητέρας της. Στη διαθήκη της, η Τζόπλιν άφηνε 1,500 δολάρια για τη διοργάνωση μιας αποχαιρετιστήριας γιορτής, στην περίπτωση που πέθαινε. Η γιορτή αυτή έλαβε χώρα στις 26 Οκτωβρίου του 1970, στο Lion's Share του Σαν Ανσέλμο της Καλιφόρνια, όπου παρευρέθηκαν στενοί της φίλοι.

H ταινία The Rose, του 1979, -αρχικά ως Pearl (από το παρατσούκλι που είχαν δώσει οι φίλοι της στην Τζόπλιν)- βασίστηκε -εν μέρει- στη ζωή της Τζόπλιν, καθώς η οικογένειά της αρνήθηκε να παραχωρήσει στους παραγωγούς τα δικαιώματα της προσωπικής της ζωής.  To 1988, στήθηκε ένα χάλκινο γλυπτό της Τζόπλιν, στη γενέτειρα της, στο Πορτ Άρθουρ του Τέξας. To 1992, εκδόθηκε μια βιογραφία της, γραμμένη από την αδελφή της, Λάουρα, με τίτλο "Love, Janis". Ενώ αρκετές απόπειρες έχουν γίνει για να γυριστεί μια ταινία με θέμα τη ζωή της. Το βιβλίο της σύντρόφου της, Πέγκυ Κασέρτα, "Going Down With Janis", είχε μεγάλη απήχηση και προκάλεσε αίσθηση η πρώτη του φράση, η οποία αναφερόταν σε μια μεταξύ τους ερωτική πράξη, ενώ βρίσκονταν υπό την επήρεια ηρωίνης, το Σεπτέμβριο του 1970. Σύμφωνα με τις βιογράφους Άλις Ίκολς και Μύρα Φρίντμαν, η Κασέρτα έκανε πολύ καιρό να ξεπεράσει το θάνατο της Τζόπλιν.

Έφυγε απ’ το σπίτι της στο Τέξας σε ηλικία 20 ετών και ταξίδεψε στο κέντρο των χίπις, το Σαν Φρανσίσκο. Άρχισε να τραγουδάει σε διάφορα μαγαζιά με τη χαρακτηριστική βραχνή φωνή της και να υποκύπτει σε καταχρήσεις που την εξαντλούσαν. Δύο χρόνια μετά, ζύγιζε μόλις 38 κιλά και κόντεψε να πεθάνει από τα ναρκωτικά. Οι φίλοι της ανησύχησαν και την έστειλαν πίσω στην οικογένειά της στο Τέξας. Αποφάσισε να παρατήσει την ανέμελη ζωή και να νοικοκυρευτεί. Αρραβωνιάστηκε με ένα νεαρό και ζήτησε το χέρι της απ’ τον πατέρα της. H κοπέλα αντιλήφθηκε ότι ο γάμος, τα παιδιά και η συμβατική ζωή δεν της ταίριαζαν. Το 1966, έφυγε πάλι για το Σαν Φρανσίσκο και έγινε μέλος του συγκροτήματος «Big Brother and the Holding Company». Αυτή τη φορά έμεινε μακριά απ’ τα ναρκωτικά. Έβγαλε τα σεμνά φορέματα του Τέξας και φόρεσε τα ριχτά των χίπις. Έγινε το σύμβολο της δεκαετίας του ’60, η «Βασίλισσα του Σαν Φρανσίσκο».

«Ολοφάνερα δε με γούσταραν. Ξέρεις πώς είναι οι κοινωνίες στις μικρές πόλεις. Υποτίθεται ότι πρέπει να παντρευτείς με το που τελειώνεις το Λύκειο, να γεννοβολάς παιδιά και να κρατάς το στόμα σου κλειστό. Δεν έκανα τίποτε απ’ όλα αυτά».   Ηρωίνη. «Κάτι που σε κάνει να αισθάνεσαι τόσο ωραία δε μπορεί να κάνει κακό» έλεγε. Και πρόσθετε: «θέλω απλά λίγη ηρεμία». Και μετά ήρθε εθισμός και το πράγμα χάλασε.

"Κάθε βράδυ κάνω έρωτα με 25.000 ανθρώπους στη σκηνή, μετά όμως γυρίζω σπίτι μόνη", δήλωσε σε συνέντευξη της η τραγουδίστρια για τις συναυλίες της.

Πλήρωσε για τον τάφο της Bessie Smith και λάτρευε την Billie Holiday. Η Bessie Smith υπήρξε μία από τις επιδραστικότερες ερμηνεύτριες της jazz (γνωστή και ως η «Αυτοκράτειρα των blues») και, παράλληλα, ένα είδωλο για την Janis. Το 1937 έχασε τη ζωή της σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα στα 43 της χρόνια, και μέχρι τον Αύγουστο του 1970, αναπαυόταν σε έναν ανώνυμο τάφο. Κάτι που δεν άρεσε καθόλου στην Joplin, η οποία για να την τιμήσει όπως της άρμοζε, εισηγήθηκε και πλήρωσε, για την τοποθέτηση μίας κανονικής ταφόπλακας στον χώρο του μνήματος της Smith.

Αν και δεκάδες κομμάτια της μπήκαν στα charts, το μοναδικό που έφτασε μέχρι την κορυφή ήταν η διασκευή της στο ‘Me and Bobby Mcgee’, το οποίο έγινε No.1 το 1971, μετά από τον θάνατό της.  Δε θεωρουσε τον εαυτο της σταρ γιαυτο και δεν τησ αρεσε να την αποκαλεις ετσι, οποιο το εκανε τον διορθωνε και του ελεγε να την αποκαλει τραγουδιστρια. Όπως δήλωσε η Πέγκι Κασέρτα σε πρόσφατη συνέντευξή της, εδώ και αρκετά χρόνια δέχεται επίθεση από πολλά ΜΜΕ αλλά και μουσικούς που την κατηγορούν ότι ευθύνεται για τον θάνατο της Τζόπλιν, με την οποία τη συνέδεε ερωτικός δεσμός. Αιτία της επίθεσης αποτελεί η παραδοχή που έκανε στα απομνημονεύματά της, ότι ως ζευγάρι συνήθιζαν να κάνουν μαζί χρήση ηρωίνης. 

 Θάλεια Κωνσταντίνου