Timeless

Η Αρίθα Φράνκλιν ήταν Αμερικανίδα τραγουδίστρια, συνθέτρια και πιανίστρια. Στους θαυμαστές της ήταν γνωστή ως "Βασίλισσα της Σόουλ". Ήταν φημισμένη για τις σόουλ ηχογραφήσεις της, αλλά είχε τραγουδίσει επίσης τζαζ, ροκ, blues, ποπ, γκόσπελ, μέχρι και όπερα. Ήταν ευρύτατα αναγνωρισμένη για το γεμάτο πάθος ερμηνευτικό της στυλ, και τις φωνητικές της δυνατότητες. Η Φράνκλιν, ήταν η δεύτερη πιο πολυβραβευμένη γυναίκα στην ιστορία των βραβείων Γκράμι. Είχε κερδίσει 20 βραβεία, στα οποία συμπεριλαμβάνονταν το βραβείο του Ζωντανού Θρύλου και αυτό της Συνολικής Προσφοράς. Μεταξύ του 1968 και του 1975 κέρδισε έξι συνεχόμενα βραβεία, ενώ για το διάστημα αυτό, η κατηγορία "Καλύτερη Γυναικεία R&B Φωνητική Ερμηνεία" πήρε το παρατσούκλι "Το βραβείο της Αρίθα".

Η Φράνκλιν είχε ένα σύνολο είκοσι νούμερο 1 singles στο Billboard R&B Singles Chart. Δύο από αυτά, το "Respect" τη δεκαετία του 1960 και το ντουέτο της με τον Τζορτζ Μάικλ τη δεκαετία του 1980, "I Knew You Were Waiting (For Me)" ανέβηκαν μέχρι την πρώτη θέση του Billboard Hot 100.

Η Φράνκλιν γεννήθηκε στις 25 Μαρτίου 1942 στο Μέμφις του Τενεσσί.  Τραγουδούσε από μικρή στην ενορία της και γρήγορα χαρακτηρίστηκε ως παιδί - θαύμα για την χαρισματική φωνή της, και τις ικανότητές της στο πιάνο. Έτσι στην ηλικία των δεκατεσσάρων υπέγραψε το πρώτο της συμβόλαιο.  Δύο ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες σε ηλικία 14 και 16 ετών, καθυστέρησαν προσωρινά την εξέλιξη της καριέρας της, ενώ έχει και άλλα δύο παιδιά το τρίτο γεννήθηκε το 1964 ο οποίος ήταν ο κιθαρίστας στις συναυλίες τη μαμάς του και το 1970 γέννησε άλλο ένα αγόρι.  Με την επιστροφή της στο τραγούδι, επέλεξε να συνεχίσει σε πιο ασφαλή ποπ μονοπάτια. Στις 3 Ιανουαρίου του 1987 έγινε η πρώτη γυναίκα που συμπεριλήφθηκε στο Rock and Roll Hall of Fame. Το 2004 το περιοδικό Rolling Stone την έβαλε στην 9η θέση στον κατάλογο των 100 Μεγαλύτερων καλλιτεχνών όλων των εποχών. Η Aretha Franklin αν και δεν είχε ολοκληρώσει τη φοίτηση της στο λύκειο είχε βραβευτεί από τα μεγαλύτερα πανεπιστήμια των Ηνωμένων Πολιτειών: Από το Harvard University το 2014, από το Princeton University το 2012, από το Yale University το 2010, από το Brown University το 2009, από το Berklee College ofMusic το 2006, από το New England Conservatory of Music το 1995 και από το University ofMichigan το 1987. Δεν  υπήρξε μόνο σπουδαία ερμηνεύτρια και φωνή της μαύρης αμερικάνικης κοινότητας για πάνω από μισό αιώνα σε όλη της τη ζωή ασχολήθηκε με τη  πολιτική, με κύριο θέμα της τον φεμινισμό και τη γυναικεία ενδυνάμωση. Αυτό ίσως εξηγείται από τα οικογενειακά πρότυπα. Αντίστοιχα, σε όλη της τη ζωή υπήρξε μια γυναίκα που εργαζόταν σκληρά και ακατάπαυστα για να τροφοδοτεί τη μουσική βιομηχανία, αλλά κατά όπως έλεγε κι η ίδια τη μαύρη κοινότητα, που της έδινε τη δύναμη και τα χρήματα να βρίσκεται σε καλή θέση. H Aretha Franklin δεν υπήρξε ποτέ διαδηλώτρια πρώτης γραμμής και δεν έκανε συχνά πολιτικές δηλώσεις, εντούτοις, το γεγονός ότι τα τραγούδια της μεταγράφηκαν ως εκφράσεις φυλετικής υπερηφάνειας που σχετίζονταν έντονα με το Κίνημα Πολιτικών Δικαιωμάτων της χάρισε μια κεντρική θέση στην καρδιά της μαύρης κοινότητας των ΗΠΑ. 

Τον Φεβρουάριο του  2017 ανακοινώνει ότι σκοπεύει να αποσυρθεί μετά την ηχογράφηση του τελευταίου της δίσκου. Τον Νοέμβριο, θα τραγουδήσει στο γκαλά του ιδρύματος Έλτον Τζον για τη μάχη εναντίον του AIDS. Έφυγε από τη ζωή, 76 χρονών , στις 16 Αυγούστου του 2018. Η «βασίλισσα» της Soul,  Aretha Franklin. Όπως έκανε γνωστό ο υπεύθυνος δημοσίων σχέσεών της, η μεγάλη τραγουδίστρια πέθανε στο σπίτι της στο Ντιτρόιτ. Η μεγάλη αυτή τραγουδίστρια έπασχε από καρκίνο στο πάγκρεας. Οι οικείοι της πληροφορήθηκαν ότι η υγεία της είχε επιδεινωθεί, φτάνοντας να ζυγίζει μόλις 37 κιλά.

 Πράγματα που ίσως δεν ξέρετε για την Αρίθα Φράνκλιν

Η φωνή της είχε απίστευτο εύρος και «άγγιζε» τις τέσσερις οκτάβες.

Ήταν αυτοδίδαχτη πιανίστρια (έμαθε να παίζει πιάνο χωρίς να ξέρει καν να διαβάζει νότες).

Είχε προταθεί για 44 Grammy και της απονεμήθηκαν τα 18.

Αντικατέστησε τον Λουτσιάνο Παβαρόττι στα Βραβεία Grammy, το 1998, ερμηνεύοντας το “Nessun Dorma”, χωρίς να έχει κάνει πρόβα.

Τραγούδησε σε τελετές ορκωμοσίας τριών Αμερικανών προέδρων, των Τζίμι Κάρτερ, Μπιλ Κλίντον και Μπαράκ Ομπάμα

Το Respect δεν το πρωτοτραγούδησε η Αρίθα Φράνκλιν. Ωστόσο, η πρώτη του εκδοχή επισκιάστηκε τόσο από την ερμηνεία της «Βασίλισσας της Σόουλ», που οι περισσότεροι δεν τη γνωρίζουν καν πια. Το Respect γράφτηκε από τον Ότις Ρέντινγκ και κυκλοφόρησε το 1965. Όμως οι στίχοι του δε θυμίζουν σε τίποτα το Respect της Αρίθα Φράνκλιν, καθώς στην αυθεντική του εκδοχή το τραγούδι μιλά για έναν άνδρα που επιστρέφει στο σπίτι κουρασμένος από τη δουλειά και απαιτεί το σεβασμό της γυναίκας του, λέγοντάς της πως μπορεί να του πάρει όλα τα λεφτά ή να φλερτάρει με άλλους, όμως «το μόνο που ζητάει είναι λίγο σεβασμό όταν γυρίζει σπίτι». Το 1967 η Αρίθα Φράνκλιν αποφάσισε να τραγουδήσει το Respect, πιστεύοντας ότι θα ταίριαζε στη φωνή της. Όμως οι στίχοι του δεν της «έκαναν», κι έτσι τους άλλαξε, δίνοντας μία γυναικεία οπτική γωνία που άλλαξε εντελώς το νόημα του τραγουδιού. Ουσιαστικά, η Φράνκλιν ανέτρεψε εντελώς την ουσία του κομματιού, διαμηνύοντας: «Δε με νοιάζει πόσα λεφτά φέρνεις, αυτό δε σου δίνει το δικαίωμα να με χειραγωγείς». Το τραγούδι της Αρίθα Φράνκλιν εξελίχθηκε τελικά σε έναν φεμινιστικό ύμνο. Σήμερα, περισσότερο από 50 χρόνια αργότερα, το "Respect" της Φράνκλιν παραμένει όσο σημαντικό ήταν: Έχει παιχτεί σε σχεδόν 30 κινηματογραφικές ταινίες και στη μικρή οθόνη.

 Θάλεια Κωνσταντίνου